دسته بندی | پزشکی |
بازدید ها | 4 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 16 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 15 |
گیاهان دارویی: اهمیت - مزیتها - مشکلات - نتیجه
با ظهور داروهای شیمیایی و بیولوژیک، نقش و اهمیت گیاهان دارویی در تأمین سلامت بشر، در معرض فراموشی قرار گرفت. امّا با گذشت زمان، استقبال از گیاهان دارویی با رشد قابلتوجهی روبرو شده است.
اهمیت
صنعت گیاهان دارویی یکی از معدود صنایع دارای رشد دو رقمی است
مؤسسه اسکریپ طی سالهای قبل از ورود به هزاره سوم رشد صنعت گیاهان دارویی را با1.3 میلیارد دلار گردش مالی در سال 1996 برای سالهای ابتدایی هزاره سوم رقمی حدود 15 تا 20 درصد پیشبینی کرده بود. این پیشبینی نهتنها بیش از میزان واقع نبود، بلکه در این مدت صنعت مذکور، 25 درصد رشد داشته است.
به نظر میرسد مردم از یک سری نارساییهای طب مدرن خسته شدهاند و به طور روزافزون به سمت داروهای گیاهی روی میآورند. اصولاً زمانیکه قانون ابنسینا را در غرب به آتش کشیدند و ادعا کردند شیمی, مولکول و فیزیولوژی را شناختهاند, طب به انحراف کشیده شد. بهطوریکه هماکنون طب مدرن توانایی حل بسیاری از مشکلات بشر را ندارد و طی سالهای اخیر در کتب درسی به این موضوع اعتراف کردهاند.
طبق گزارش بانک جهانی گردش مالی صنعت گیاهان دارویی در سال 2050 معادل 500 میلیارد دلار خواهد بود. هماکنون کشورهای مختلف به گونهای تلاش میکنند تا سهم مناسبی از این بازار عظیم داشته باشند.
حدود 50 درصد از داروهای تولیدشده در دنیا، منبع طبیعی دارند .
نباتات کاربردهای وسیعی دارند که یکی از مهمترین آنها، استفادههای دارویی است. حدود 50 درصد از داروهای تولیدشده در جهان، منشاء طبیعی دارند که با تغییراتی به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرند. نیمی از این مقدار از منابع معدنی، حیوانی و باکتریایی بدست میآید و نیمیدیگر منشاء گیاهی دارد. به عنوان مثال، تمام هورمونهای مصرفی گیاهی هستند و از گیاهان مختلفی نظیر سیبزمینی مکزیکی, شنبلیله و غیره به دست میآیند. همچنین ترکیباتی مثل وینبلاستین و وینکریستین که از داروهای ضدسرطان هستند از گیاه به دست میآیند و یا گلیکوزیدهای قلبی از جمله این گروه داروها محسوب میشوند.
البته امروزه ترکیبات زیادی از گیاهان به عنوان نگهدارنده و طعمدهنده در صنایع غذایی، محافظتکننده و شادابکننده پوست در صنایع آرایشی و بهداشتی و روغنهای فرار مختلف در آروماتراپی مورد استفاده قرار میگیرند.
ماهیت طبیعی گیاهان دارویی باعث سازگاری بیشتر با بدن و رفع عوارض جانبی میشود
گیاهان دارویی به دلیل ماهیت طبیعی و وجود ترکیبات همولوگ دارویی در کنار هم، با بدن سازگاری بهتری دارند و معمولاً فاقد عوارض ناخواسته هستند، لذا به خصوص در موارد مصرف طولانی و در بیماریهای مزمن، بسیار مناسب میباشند. به عنوان مثال، گیاهان دارویی در بسیاری از اختلالات اعصاب و روان به عنوان بهترین انتخاب خواهند بود. بیشترین داروهای مصرفی در سال 1380 با تعداد حدود 6/6 میلیارد عدد مربوط به ناراحتیهای اعصاب و روان میباشد که دارای عوارض ناخواسته متعددی میباشند؛ درحالیکه به راحتی میتوان بخش قابلتوجهی از آنها را با داروهای گیاهی جایگزین کرد.
مزیت ها ی گیاهان دارویی برای ایران
ایران میتواند سهم مناسبی از بازار جهانی داروهای گیاهی را به خود اختصاص دهد
ایران به لحاظ تنوع اقلیمی، از تنوع زیستی وسیع و منحصربهفردی برخوردار است. این تنوع در
مورد گیاهان و از جمله گیاهان دارویی به روشنی مشهود است. اما تاکنون نتوانستهایم از این نعمت الهی در جهت خدمت به مردم استفاده نماییم.
اگرچه در زمینه توسعه صنعت گیاهان دارویی در ابتدای راه هستیم، ولی میتوانیم با برنامهریزی صحیح، بخش قابلتوجهی از بازار جهانی را بهخود اختصاص دهیم. شاید در ابتدای کار نتوانیم با کشورهایی که محصولات خود را به تولید انبوه رساندهاند، رقابت نماییم؛ امّا به لحاظ تنوع گونهای و تولید طبیعی گونههای دارویی رقبای چندانی در جهان نداریم و در مواردی حتی بیرقیب هستیم. همه اینها منوط به این نکته است که داراییهای کشور را بشناسیم و بتوانیم از آنها استفادة بهینه نماییم. در اینصورت حتی میتوان تا 5 درصد از تولید ناخالص ملی (GDP) را از این طریق تأمین نمود.
طب سنتی ایران قابلیتهای فراوانی دارد که عمدتاً بر پایه استفاده از گیاهان دارویی است
طب سنتی ایران با پیشینة چندصدساله, ظرفیتهای بالایی در زمینه پیشگیری و درمان بیماریها
دارد که در تعامل با طب نوین میتوانند بسیاری از مشکلات بهداشتی و پزشکی را حل نمایند. به عنوان مثال، در زمینة درمان بیماریهای پوستی، اختلالات کبدی یا مشکلات اعصاب و روان, با استفاده از طب سنتی، روشهای درمانی مطمئن و منحصربهفردی وجود دارد که فقط در اختیار عده معدودی است.
از آنجاییکه طب سنتی ایران عمدتاً بر پایة استفاده از گیاهان دارویی استوار است و استفاده از گیاهان دارویی ریشه در سنت ما ایرانیان دارد، بسط و توسعة طب سنتی در کشور نهتنها یکی از راهکارهای گسترش صنعت گیاهان دارویی است، بلکه با توجه به توصیههای سازمان جهانی بهداشت (WHO) یکی از روشهای مناسب برای دسترسی راحت عموم مردم به طب مطمئن و ارزانقیمت میباشد.
پژوهش در صنعت گیاهان دارویی نقطه قوت داروسازی کشور
یکی دیگر از نقاط قوت برای توسعه صنعت گیاهان دارویی وجود امکانات مناسب تحقیقاتی در
دانشکدههای داروسازی همچنین حضور متخصصین مختلف در زمینههای مرتبط با صنعت گیاهان دارویی میباشد. استفاده از این امکان میتواند باعث رشد و توسعه صنعت گیاهان دارویی شود. در مجموع یکی از بهترین زمینههای سرمایهگذاری داروسازی کشور همین صنعت میباشد، زیرا با ورود به بازار جهانی یکی از صنایعی که با شکست قطعی روبرو خواهد شد صنعت داروسازی شیمیایی موجود میباشد و اگر بخت با بعضی از شرکتهای موجود یار باشد آنها در کمپانیهای بزرگ جهانی هضم میشوند. (پایان نقلقول از دکتر امنزاده) .
توصیه
علیرغم وجود این نقاط قوت در زمینة گیاهان دارویی, شاهد مشکلات و موانعی در توسعة صنعت مذکور در کشور هستیم
از طرف دیگر علاوه برفرصتهایی که برای رخنه در بازار داخلی و جهانی و گسترش آن وجود دارد و در بالا به آنها اشاره شد، کشور با تهدیدهای عدیدهای در این زمینه روبرو است که از آن جمله میتوان به نابودی و سرقت منابع مهم تنوع گیاهی کشور اشاره کرد.
بنابراین توسعة صنعت گیاهان دارویی کشور، به سرعت عمل, آیندهنگری, برنامهریزی و مدیریت اجرایی قوی نیاز دارد و فقط به صرف تکیه بر منابع زیستی غنی و بدون توجه به موارد مذکور، حرف چندانی برای گفتن نخواهیم داشت.
دسته بندی | پزشکی |
بازدید ها | 5 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 2077 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 19 |
آناتومی کاربردی گوش
از نظر ساختمان و عمل گوش به سه قسمت: گوش خارجی. میانی و داخلی تقسیم می شود:
گوش خارجی External Ear :
گوش خارجی خود شامل سه قسمت(1)لله گوش (2) کانال یا مجرای شنوایی خارجی و (3) پرده صماخ است.
لاله گوش Auricle (pinna) :
ساختمان لاله گوش غضروفی است(به جز نرمه گوش) و در حوالی هفته نهم جنینی توسط 6 تکمه یا برجستگی در دو طرف اولین شیار حلقی در بین اولین و دومین ثوس تشکیل می شود و در حوای ماه چهارم جنینی شکل واقعی خود را به دست می اورد.
پوست لاله گوش نسبتاً نازک و دارای غدد سبابه بوده و در سطح اقدامی(خارجی) به سختی به پری کندریوم چسبیده است که به همین دلیل کوفتگی های لاله گوش با تشکیل هماتوم در این سطح همراه خواهد بود.
کانال یا مجرای شنوایی خارجی External Auditory Canal (Meatus):
کانال شنوایی خارجی (EAM) از قسمت شیار حلقی به وجود آمده. در بالغین طول آن حدود 25 تا 30 میلیمتر است. یک سوم خارجی آن غضروفی و مابقی آن استخوانی است(در شیر خواران تماماً غضروفی است) قسمت غضروفی(خارجی) آن دارای انحنایی به خلف و بالا و قسمت استخوانی(داخلی) آن انحنایی به قدام و پایین دارد. لذا در بالغین جهت مشاهده کامل کانال شنوایی و پرده سماخ و بوسیله اتوسکوپ لاله گوش به سمت عقب و کمی بالا کشیده می شود. اما در اطفال (کمتر از 3 سال) انحنای آن کمتر و تا حدی بر عکس بالغین است و بایستی در مواقع معاینه لاله گوش به عقب و حتی کمی پایین کشیده شود.
پوست لاله گوش به داخل مجرا نیز امتداد یافته و بتدریج از ضخامت ان کم می شود بطوری که در روی پرده صماخ به نازکترین حد خود می رسد و فقط اپیدرم باقی می ماند. بر خلاف قسمت استخوانی پوست ناحیه غضروفی حاوی واحدهای پیلوسباسه و غدد سرومنو مجموع ترشحات آنها موم یا واکس گوش را تشکیل می دهند.
نکته: مجرای گوش دو تنگه دارد یکی در مرز بین قسمت غضروفی و استخوانی و دیگری در 5 میلیمتری پرده صماخ. اجسام خارجی معمولاً در این دو ناحیه به دام افتاده و گیر می کنند.
موم یا سرومن (Ear cerumen) :
موم یا سرومن گوش مجموع ترشحات غدد سباسه و سرومن بوده. حاوی انواعی از تاسیدهای آمینه و اسیدهای چرب لیزوزیم و ایمونوگلوبولین است و بر اساس فنوتیپ ژنتیکی شخص ممکن است نرم و زرد تیره(فنوتیپ غالب) یا جامد. سفت و شکننده به رنگ زرد مایل به خاکستری باشد(فنوتیپ مغلوب).
غدد سرومن در واقع غدد عرق آپوکرین تغییر شکل یافته پوست بوده و ترشحات ان تحت تأثیر تحریکات آدرنرژیک حالات هیجانی تحریک فیزیکی مجرای گوش و مصرف داروهای آدرنرژیک مختصری افزایش می یابد.
نکته: قسمت غضروفی کانال گوش یکپارچه و مستحکم نبوده و دارای دو شکاف عرضی موسوم به شکافهای سارتورینی است و از این طریق عفونتهای شدید گوش خارجی می توانند به فضای بنا گوش تحت آهیانه ای و قاعده جمجمه انتشار یابد که نمونه مشخص ان اوتیت خارجی برخیم است.
پرده صماخ (Tympanic Membrane) :
پرده صماخ صفحه ای بیضی شکل و کمی مایل با تحدب به گوش قسمت میانی با قطرهای 8.10 میلیمتر و ضخامتی حدود 130 میکرون بوده. از سه لایه(لایه اپیدرم در خارج. لایه فیبروزی در وسط و لایه مخاطی در داخل) تشکیل شده است.(شکل 1-1)
پرده صماخ به دو قسمت به نامهای ناحیه سخت و
ناحیه شل تقسیم می شود. برآمدگی طولی دسته استخوان
چکشی(مهمترین علامت راهنما) است که در وسط از ناحیه
فوقانی قدامی به طرف ناحیه تحتانی خلفی امتداد دارد. به رأس
یا نوک آن ناف یا قوز گفته می شود. علامت راهنمای دیگر
مخلوط یا مثلث نورانی است که به صورت یک ناحیه مثلثی و
درخسان در ربع قدامی تحتانی پرده صماخ دیده می شود و
علت درخشان بودن آن انعکاس نور ثانویه به انحنای خاص این ناحیه است.
گوش میانی Middle Ear :
گوش میانی محفظه ای حاوی هوا به ابعاد تقریبی ارتفاع 15 میلیمتر(فوقانی تحتانی) طول 15 میلیمتر (قدامی خلفی) و عمق حدود 2 میلیمتر در قسمت تحتانی و 6 میلیمتر در قسمت فوقانی در داخل استخوان گیجگاهی بوده و شامل حفره یا فضای صماخی استخوانچه های شنوایی شیپوراستاش. حجره ماستوئید. سیستم پنوماتیک استخوان گیجگاهی و عصب کورداتیمپانیک است.
فضای صماخی (Tympanic Cavity):
فضای صماخی خود به ه قسمت به نام های Epitympanic Reccess یا (Attic) Mesotympanum و Hypotympanic Recces تقسیم می شود(شکل 2-1).
بین دو ناحیه اپی و مزوتیمپانوم یک تنگی آناتومیک
وجود دارد و این مسأله می تواند منجر به احتباس
و لوکالیزه شدن ترشحات التهابی در ناحیه آتیک و
در نتیجه صدمات بیشتر عناصر این ناحیه شود.
حجره ماستوئید (Mastoid Antrum) :
حجره ای کوچک در قسمت فوقانی خلفی خارجی حفره صماخی بوده و از یک طرف با واسطه یک منفذ کوچک با آتیک و از بقیه جهات با سلولهای هوایی استخوان گیجگاهی در ارتباط است.
سیستم پنوماتیک گیجگاهی (Temporal Paneumatic System) :
در داخل تنه استخوان گیجگاهی و زائه ماستوئید حفرات ریز هوایی همانند کندوی عسل وجود دارد. این حفرا با فضای تیمپاتیک در ارتباط بوده و به عنوان یک منبع ذخیره هوایی فضای تیمپاتیک عمل کرده و از تغیرات فشار داخل آن تا حدود زیادی جلوگیری میکند.
نکته: زائده ماستوئید پس از تولد به پیدایش و در بین 2تا5 سالگی شروع به تشکیل حفرات هوایی کرده و در سن 6تا12 سالگی کامل می شود. لذا در سن کمتر از یک سالگی ماستوئیت واقعی برزو نمی کند.
لوله یا شیپور استاس (Eustachian Tube) :
شیپور استاس چند رابط گوش میانی با نازوفارنکس بوده و مسئول تأمین و تهویه هوای گوش میانی است. یک سوم اول ان استخوانی و مابقی آن غضروفی است. قسمت انتهایی آن به دلیل خاصیت الاستیسیته در حالت عادی روی هم خوابیده و بسته شده است اما در موقع بلع خمیازه کشیدن. مانوروالسالوا و … باز می شود.
چند نکته:
شیپورذ استاش در کودکان افقی تر است لذا مواد و میکروبهای موجود در نازوفارنکس راحت تر می توانند وارد گوش میانی شوند. این مسأله یکی از علل شیوع بیشتر عفونتهای گوش میانی در کودکان نسبت به بالغین است.
عضلات کشنده و بالا برنده کام مسئول بازکردن دهانه شیپور استاس در موقع بلع هستند.
دسته بندی | پزشکی |
بازدید ها | 5 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 42 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 17 |
تحقیق در مورد گوش
گوش بهطور متناسب به سه قسمت تقسیم شده است
۱. گوش خارجى قسمتى است که قابل رؤیت است و شامل مجراى گوش است که به پرده صماخ ختم مىشود.
۲. گوش میانى شامل پردهٔ صماخ، سه ستخوان کوچک گوش و حفرههاى هوائى اطراف است حفرههاى زایده پستانى استخوان گیجگاهى.
۳. گوش داخلى شامل عضو شنوائى است که حلزون خوانده مىشود زیرا تا حدودى شبیه پوستهٔ خارجى حلزون است. عصب شنوائى نیز در این قسمت قرار دارد.
صدا را مىتوان هواى در حال ارتعاش در نظر گرفت که دو خاصیت اصلى آن شدت و بسامد فرکانس است. این دو مفهوم بهترتیب بهشکل بلندى و زیر و بمى صدا توسط ما درک مىشود. امواج صوتى از مجراى گوش مىگذرد و به پرده صماخ برخورد و آن را مرتعش مىکند. ارتعاشات توسط استخوانچههاى گوش به بخش حلزونى منتقل مىشود. در بخش حلزونى ارتعاشات به محرکهاى عصبى تبدیل مىشود و بهوسیلهٔ عصب شنوائى به مغز هدایت مىگردد.
گوش نوجوانان مىتواند بسامدهاى صوتى را از حدود ۲۰ سیکل در ثانیه هرتز صوتى که توسط بزرگترین و بمترین لولهٔ ارگ ایجاد مىشود تا حدود ۲۰ هزار سیکل در ثانیه صوتى که بسامد آن نزدیک بسامد صداى زیرِ سوت مخصوص سگها است بشنود. هیچکدام از این دو حد توسط اکثر بالغان شنیده نمىشود.
گوش بیرونى
لالهگوش
در اغلب حیوانات متحرک است و به طرف منبع صوتى متمایل مىشود ولى در انسان ثابت است و با حرکت سر به طرف منبع صوتى متوجه مىگردد. لاله گوش انسان در حقیقت سه نقش عمده بر عهده دارد که عبارتند از: جمعآورى امواج صوتی، هدایت آنها به مجراى شنوایی، تشخیص جهت آنها، بهگونهاى که اگر چینخوردگىهاى لاله گوش را از موم پر کنند میزان شنوایى و همچنین قدرت تشخیص جهت صوت در انسان کاهش مىیابد. دو لاله گوش در انسان طورى قرار گرفتهاند که از برگشت صداى خود انسان جلوگیرى مىکنند. ضمناً چون گوشها در دو طرف سر واقع شدهاند، اختلاف زمانى که در درک صدا بهوسیله دو گوش بهوجود مىآید منجر به تشخیص جهت آن مىگردد. بنابر این امواج صوتى بهوسیلهٔ لاله گوش و چینخوردگىهاى آن جمعآورى مىشوند و از طریق مجراى شنوایى پردهٔ صماخ را متأثر مىسازند.
مجراى شنوایى
این مجرا لولهاى شکل و بهطول ۲ تا ۳ سانتىمتر است و ارتعاشات صوتى از طریق آن به پردهٔ صماخ، که در انتهاى آن قرار دارد مىرسند.
پردهٔ صماخ
طبل گوش یا پردهٔ صماخ غشایى است که بهوسیله اصوات با فرکانسهاى متفاوت صداهاى قابل شنیدن مرتعش مىشود و چون میزان کشش آن در مرکز و کنارههاى آن فرق مىکند، قسمتهاى مختلف آن بهوسیله فرکانسهاى معین ولى متفاوت مرتعش مىگردند. اصوات زیر قسمتهاى مرکزى و اصوات بم کنارههاى پردهٔ صماخ را به ارتعاش در مىآورند.
گوش میانى
این قسمت از گوش، محفظهاى استخوانى است که بهوسیلهٔ دو دریچهٔ بیضى و گرد از گوش داخلی، و بهوسیلهٔ پردهٔ صماخ از گوش خارجى جدا مىشود و نیز از طریق مجرایى به نام شیپور اوستاش این است که فشار دو طرف پرده صماخ را متعادل مىسازد. ارتعاشات صوتى از طریق گوش خارجى به گوش میانى مىرسد و از آنجا به گوش داخلى منتقل مىشود. گوش میانى ضمن عمل انتقال صوت، عمل تخفیفکنندهٔ ارتعاشات شدید صوتى را نیز انجام مىدهد ولى هرگاه شدت صوت از حد معینى تجاوز کند گوش داخلى صدمه خواهد دید.
گوش داخلى
گوش داخلى به علت داشتن پیچ و خمهاى آن به لابیرنت موسوم شده است و عمل آن از نظر شنوایى این است که ارتعاشات صوتى را به یاختههاى شنوایى برساند و آنها را به تکانههاى عصبى تبدیل کند. گوش داخلى شامل سه بخش دهلیز، مجارى نیمدایره، حلزون مىباشد. دهلیز و مجارى نیمدایره مخصوص عمل تعادل و حلزون ویژه عمل شنوایى است.
مراقبتهاى بهداشتى از گوش
با شناخت مختصر از ساختمان گوش و مکانیزم شنوایى و با توجه به این امر که گوش انسان بهطور طبیعى قادر است اصواتى با شدت معین را درک کند معلوم مىگردد که قرار گرفته در معرض سر و صداى زیاد باعث کم شدن قدرت شنوایى و بروز اختلالاتى در اعضاى مختلف بدن مىگردد.
بر اساس مطالعات انجام شده دربارهٔ اثر سر و صدا روى بدن انسان، ناراحتى و عوارض متعدد در افراد مورد مطالعه گزارش شده است که لاغرى تدریجی، کمخونی، احساس خستگی، تند شدن تنفس و ضربان قلب، ضعف جنسی، افزایش فشار خون، اختلال در خواب، کند شدن کار دستگاه گوارش، تحریکپذیرى و عصبانیت، سردرد، کاهش دقت، ضعف عمومی، سرگیجه، درد معده، اختلالات حافظه، کاهش قدرت شنوایی، تهوع، استفراغ، اختلالات کبدی، تزلزل در راه رفتن و حرکت غیرعادى آروارهها از آن جمله هستند.
قرار گرفتن در معرض سر و صداى شدید در مدت طولانى بهتدریج قدرت شنوایى را از بین برده و کرى دائم ایجاد مىکند. در میان تمام عوامل معلولیت که باعث از کار افتادن انسان مىشود کرى از بزرگترین علتها شناخته شده است. امروزه مسؤولین تعلیم و تربیت کودکان کر، تلاش مىکنند تا طرز ارتباط مبتلایان کرى را با محیط آنان بهبودى بخشند نا طفل مجبور نباشد در یک دنیاى منفرد غیربهداشتى زندگى کند.
نقص کرى کودک بایستى هر چه زودتر تشخیص داده شود، نوزادان سالم در چند ماه اول زندگى بهوسیله خوددارى از حرکت و آرام ماندن در برابر صدا عکسالعمل نشان مىدهند و یا سر خود را بهطرفى که صدا از آن طرف شنیده مىشود بر مىگردانند. در صورتى که نوزاد تا سن هشتماهگى در برابر صدا هیچگونه عکسالعملى نشان ندهد والدین او مىبایستى نسبت به قوهٔ شنوایى وى مشکوک شوند. اگر طفل تا سن دو سالگى حرف زدن را شروع نکند ممکن است علت آن را در ضعف قوهٔ شنوایى وى جستجو نمود. بسیارى از کرها اگر زود تشخیص داده شوند و تحت درمان قرار گیرند معالجه خواهند شد.
دسته بندی | پزشکی |
بازدید ها | 4 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 7 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 8 |
بیماری گواتر
گواتر :
اختلالات ناشی از کمبود ید یکی از مشکلات بهداشتی تغذیهای جامعه ماست که تقریباً در اکثر کشورهای جهان شایع بوده و مانع از توسعه و پیشرفت جامعه میشود. این کمبود از نظر ذهنی و جسمی انسان را دچار نقص نموده یادگیری را مختل میکند و روی هوش تاثیر منفی میگذارد.
ید چیست؟
1- یک ماده مورد نیاز برای زندگی است که باید به طور روزانه مصرف شود.
2- حیاتی ترین نقش ید شرکت در ساختن هورمونهای تیروئید میباشد.
3- هورمونهای تیروئید پس از ساخته شدن در تکامل و عملکرد طبیعی مغز و سیستم عصبی حفظ دمای بدن و انرژی تاثیر میگذارد.
میزان مورد نیاز روزانه ید:
نیاز روزانه بدن به ید بین 150-100 میکروگرم میباشد (یک مقدار بسیار کم به اندازه سر سوزن) مقدار مورد نیاز در تمام طول عمر توسط انسان یک قاشق چایخوری است که البته آنچه مهم است دریافت مداوم ید بطور روزانه است.
اختلالات ناشی از کمبود ید و علایم آن
در صورتیکه ید به مقدار لازم به بدن نرسد اختلالاتی در اعمال غده تیروئید ایجاد میگردد، هورمونهای تیروئید جهت رشد در دوران جنینی، نوزادی، کودکی و نیز برای فعالیت طبیعی جسمی و ر وانی افراد بالغ ضروری هستند. این اختلالات که به دنبال کمبود ید بوجود میآیند از این قرارند:
دوران جنینی و نوزادی:
در دوران جنینی کمبود ید باعث سقط جنین، تولد جنین مرده، ناهنجاریهای مادرزادی، افزایش مرگ و میر اطفال و نوزادان، اختلالات حرکتی و روانی و کمکاری تیروئید، رشد ناقص دستگاه عصبی و عقبماندگی ذهنی میگردد.
دوران کودکی و نوجوانی:
در دوران کودکی و نوجوانی کمبود ید موجب گواتر، کمکاری، تیروئید، عقب ماندگی جسمی و روانی میگردد.
بالغین:
در بزرگسالان کمبود ید باعث گواتر، کمکاری، تیروئید، اختلال در اعمال جسمی و روانی و ناراحتیهای گوارشی و قلبی میگردد.
ید :
ید یکی از ریز مغذیهایی است که به میزان 20 تا 50 میلی گرم در بدن انسان وجود دارد ، که حدود 70 تا 80 درصد آن در غده تیروئید وجود دارد. این ریز مغذی که مقدارش بسیار ناچیز است چه تأثیر سوئی بر رشد مغزی و جسمی انسان دارد. حدود یک میلیارد نفر از کمبود ید رنج می برند و 20 میلیون نفر گواتر دارند . در ایران به طور گسترده کمبود ید وجود دارد . چند سالی است که وزارت بهداشت و وزارت صنایع اقدام به تهیه نمک ید دار برای رفع این مشکل کرده اند.
ید در مواد غذایی مختلفی وجود دارد ، بهترین منابع غذایی ید انواع سبزی های سبز و ریشه ها مثل اسفناج است .
وجود ید در مواد غذایی بستگی به وجود آن در خاک منطقه دارد. اگر خاکمنطقه ای از نظر ید فقیر باشد غذاهای تولید شده در آن منطقه از نظر ید فقیر خواهد بود. اگر ید آبی در منطقه ای از 2 میکروگرم در لیتر کمتر بود ، مسلماً مشکل کمبود ید در آن منطقه وجود دارد . بعد از سبزی ها و میوه ها طبیعتاً فرآورده های دریایی مخصوصاً ماهیهای آب شور ، مهمترین منبع ید هستند. با وجود این بستگی به آب دریا دارد که ید در آن وجود دارد یا نه . به عنوان مثال بر اساس بررسی های انجام شده آب دریای خزر از ید فقیر است و بر عکس آب خلیج فارس از نظر ید غنی است. بنابراین درست نیست که بگوئیم همه فراورده های دریا از ید غنی هستند .
ید در دستگاه گوارش به راحتی جذب می شود ، پس از جذب به غده تیروئید می رود، قسمت قابل توجهی از آن توسط غده تیروئید برداشت می شود و راه دفع ید از طریق ادرار است. بنابراین یکی از آزمایشهایی که می توان برای تشخیص ید انجام داد ، اندازه گیری ید خون است. البته ید به اشکال مختلف در خون وجود دارد که به دلیل غیر قابل نفوذ بودن ، ید متصل به پروتئین در درون گلبولها ، برای اندازه گیری از این نظر مناسب است.
ید با اسید آمینه تیروزین ترکیب می شود و در ابتدا مونو ید و تیروزین و دی ید و تیروزین و سپس تری ید و تیروزین و تترا ید و تیروزین را تشکیل می دهد . تترا ید و تیروزین با تیروگلوبولین ترکیب می شود و بدین ترتیب در غده تیروئید ذخیره می شود .
در صورت وجود کمبود ید یا به هر دلیلی که غده تیروئید بزرگ شود ، فرد دچار گواتر می شود.
دسته بندی | پزشکی |
بازدید ها | 14 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 495 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 81 |
کتاب جامع داروها
بیماریهای متعدد در اعصار متفاوت سلامت انسان را به مخاطره می انداخته است وبا عنایت به پیشرفت علم و تکنولوژی همچنان بیماریهای نوپدید و برخی بیماریها برای سلامت انسان خطر آفرین است.
در عصر حاضر تلفات ناشی از بیماریهای عفونی کاهش یافته اما مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای غیرواگیر جایگزین بیماریهای عفونی گردیده است.
لذا علاوه بر اینکه شیوه زندگی در بروز چنین بیماریهائی موثر است، جهت جلوگیری از مرگ و میر ناشی از این بیماریها استفاده به موقع و اصولی از داروهای مورد نیاز نیز موثر خواهد بود.
بیماریهای روانی با توجه به استرسهای ناشی از زندگی ماشینی و نیز بیماریهای نوپدید احساس نیاز به مراقبت و مصرف اصولی و منطقی دارو را بیشتر میکند که موجب کاهش عوارض ناشی از بیماریها خواهد شد.
مجموعه حاضر با حمایت اعضای شورای برنامه ریزی داروئی کشور (آقایان: دکترشریفی،دکتر اسلامی،دکتر رحیمی،دکترحدیدی،دکترنقوی،دکترصلبی،دکتر شاهسون، دکترغیائی،مهندس رحمانی) و همکاری معاونت محترم بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تدوین شده است.
لازم است از نظرات علمی برخی از اعضای هیئت علمی دانشگاههای علوم پزشکی آذربایجان غربی، گیلان، شیرازوایران و خانم دکتر نفیسی در خصوص انتخاب داروهای ماکز بهداشتی درمانی تشکر نمائیم.
آنتی هیستامین دکونژستانت Antihistamine Decongestant
اشکال دارویی Tab: Chlorpheniramine 2.5mg + Phenylephrine 5mg + Phenylpropanolamine 20mg
℞ موارد و مقدار مصرف :
احتقان و آبریزش بینی در اثر سرماخوردگی و یا رینیت حساسیتی
بزرگسالان: یک قرص هر6 تا 8 ساعت تا رفع علائم مصرف می شود.
کودکان 6 تا 12 سال: 2 تا 3 قرص در روز می توان استفاه کرد.
N موارد منع مصرف و احتیاط :
مصرف این دارو در نوزادان ممنوع است .
به علت وجود اثرات آنتی موسکارینی این دارو، استفاده ازآن در بیماران مبتلا به گلوکوم زاویه بسته، زخم پپتیک تنگ کننده مجرای گوارش و انسداد مثانه باید با احتیاط باشد.
مصرف در بارداری و شیردهی :
در گروه C حاملگی قرار دارد. تجویز آنتی هیستامینها درمادران شیرده ممنوع است.
2 تداخلات مهم :
این دارو اثرات خواب آلودگی سرکوب کننده ای CNS داروهایی نظیرالکل، باربیتوراتها، ضد دردهای مخدر، ضد اضطرابها و ضد سایکوزها را تشدید می کند و همچنین باعث طولانی شدن و تشدید اثرات آنتی موسکارینی (آنتی کولینرژیکی) داروهایی مثل آتروپین، دیسوپرامید و برخی ضدافسردگی سه حلقه ای، مهارکننده هایMAO، فنوتیازین ها، کینیدین و هالوپریدول می گردد.
Õ عوارض جانبی :
دپرسیون :CNS خواب آلودگی، گیجی، ضعف، سستی.
اثرات آنتی موسکارینی: خشکی دهان، بینی، گلو، غلیظ شدن ترشحات راههای تنفسی، تاری دید، احتباس ادرار و یبوست.
h توصیه ها :
در زمان استفاده از این دارو بیمار باید آب کافی (روزانه 2 لیترآب) دریافت کند.
هنگامیکه ترشحات بینی چرکی است استفاده از آنتی هیستامین ها باعث غلیظ شدن ترشحات می شود مخصوصاً اگر بیمار آب کافی دریافت نکند.
این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی و منگی شود از این رو بیمار باید از انجام کارهایی که نیاز به هشیاری دارند خودداری کند.
بیمار باید از مصرف همزمان الکل و سایر داروهای تضعیف کننده CNS بپرهیزد.
N شرایط نگهداری :
پرومتازین Promethazine
اشکال دارویی Inj: 25mg/ml
Syrup: 5.65mg/5ml
℞ موارد و مقدار مصرف :
واکنشهای حساسیتی
بزرگسالان: دوز معمول خوراکی mg25 در هنگام خواب است. در صورت نیاز ممکن است mg5/12 قبل از هر وعده غذایی و هنگام خواب تجویز شود.
دوز تزریقی دارو mg25 است که ممکن است در صورت لزوم با فواصل 2 ساعته تکرار شود. درمان باید در اولین فرصت به خوراکی تغییر یابد.
کودکان بالای 2 سال: دوز خوراکی mg25 در هنگام خواب و یا mg5/12-25/6 سه بار در روز است.
دوز تزریقی دارو کمتر از mg5/12 است که نباید از نصف دوز بزرگسالان بیشتر گردد.
تسکین قبل از عمل جراحی
بزرگسالان: mg50-25 به صورت خوراکی در هنگام خواب تجویز می شود.
دوز mg50 به صورت تزریقی برای آرام بخشی و کاهش نگارنی و اضطراب در هنگام شروع زایمان استفاده می شود برای این منظور دوز دارو نباید از mg100 در 24 ساعت بیشتر گردد.
کودکان بالای 2سال: دوز خوراکی mg25-5/12 است که در هنگام خواب تجویز می شود. دوز تزریقی نباید از نصف دوز بزرگسالان بیشتر گردد.
ضد تهوع
بزرگسالان و کودکان بالای 2سال: دوز معمول خوراکی mg25 است. دوزهای mg25-5/12 که در صورت نیاز هر 4 تا 6 ساعت تکرار می شوند.
هم برای پیشگیری و یا درمان تهوع و استفراغ فعال تجویز می شود.
دوز معمول تزریقی بزرگسالان: mg25-5/12 است که درصورت نیاز می تواند هر4 ساعت تکرارشود. دوز تجویز شده برای کودکان 2 تا 12 سال نباید از نصف مقدار دوز بزرگسالان بیشتر شود.
توجه: در صورتیکه به منظور پیشگیری از تهوع و استفراغ بعد از جراحی تجویز می شود باید دوز داروهای خواب آور و ضد دردهای همراه یا باربیتوراتها کاهش یابد.
بیماری حرکت
بزرگسالان: دوز معمول خوراکی mg25 دو بار در روز است. اولین دوز باید 30 تا60 دقیقه قبل از حرکت و شروع مسافرت دریافت شود و در صورت نیاز 8 تا 12 ساعت بعد تکرار گردد.
کودکان بالای 2 سال: mg25-5/12 دو بار در روز تجویز می شود.
موارد منع مصرف و احتیاط :
در بیماران در حال کوما و در صورت وجود تضعیف سیستم اعصاب مرکزی CNS بعد از مصرف باربیتوراتها، بیهوشی عمومی، الکل و ضد دردهای مخدر نباید تجویز شود.
در صورت وجود حساسیت مفرط به پرومتازین، یرقان، دپرسیون مغز استخوان و در کودکان بیمار و دچار کم آبی (دهیدراته) منع مصرف دارد.
پرومتازین در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی، نارسایی کبد، صرع، زخم های پپتیک، و سابقه آپنه خواب باید با احتیاط تجویز گردد.
مصرف این دارو در کودکان زیر 2 سال و همچنین بیماران سالمند و ناتوان توصیه نمی شود.
مصرف در بارداری و شیردهی :
در گروه C حاملگی قرار دارد. مصرف این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی شود.
تداخلات مهم :
داروهای مضعف سیستم اعصاب مرکزی نظیر باربیتوراتها، آنتی هیستامینها، آرام بخش ها، الکل و خواب آورها در صورت مصرف همزمان باعث تشدید اثرات پرومتازین می شوند.
داروهای آنتی کولینرژیک باعث تشدید عوارض این دارو می شوند.
برای اطلاع از سایر موارد به تک نگار دیفن هیدرامین مراجعه شود.
عوارض جانبی :
به طورکلی عوارض این دارو مانند سایر آنتی هیستامینها است که در تک نگار مربوط به دیفن هیدرامین ذکر شده است.
از عوارض مهم پرومتازین لوکوپنی، آگرانولوسیتوز، واکنشهای حساسیتی، کوما، تشنج، تحریک CNS اختلال در هماهنگی و سرگیجه است که شایع نیستند.
توصیه ها :
شکل خوراکی دارو باید همراه غذا یا شیر مصرف شود.
بیمارباید از قرارگرفتن در برابر نور مستقیم خورشید پرهیز کرده و از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنند.
باید به
بیمار توصیه شود که از رانندگی و انجام کارهای حساس خودداری کنند.
وضعیت تنفسی بیمار به ویژه کودکان باید به دقت کنترل شود.
بهترین روش تزریق، تزریق عمیق عضلانی است. تزریق وریدی باید با غلظت mg/ml25 و با سرعت mg/min25 باشد.
از تزریق زیر جلدی و داخل سرخرگی این دارو باید پرهیز کرد زیرا باعث نکروز و گانگرن می شود.
محل تزریق عضلانی هم باید روزانه تغییر کند.
در صورت انفوزیون وریدی باید با بستن فویل به دور بطری از رسیدن نور به محلول جلوگیری کرد.
شرایط نگهداری :
در دمای 15 تا30 درجه سانتیگراد و دور از نور نگهداری شود.
ترفنادین Terfenadine
اشکال دارویی Scored Tab: 60mg
℞موارد و مقدار مصرف :
درمان علامتی وضعیت های حساسیتی شامل رینیت، ورم ملتحمه چشم و کهیر
بزرگسالان: بیشترین دوز قابل تجویز ترفنادین mg120 در روز است که می تواند به صورت mg60 دو بار در روز و یا تک دوز mg120 تجویز شود.
در رینیت حساسیتی می توان با دوز mg60 به صورت تک دوز و یا در دوز منقسم شروع کرد.
کودکان: برای کودکان 6 تا 12 سال دوز mg30 دو بار در روز و 3 تا 6 سال دوز mg15 دو بار در روز پیشنهاد می شود.
موارد منع مصرف و احتیاط :
در مبتلایان به بیماریهای حاد کبدی، ناراحتی های قلبی و اختلالات الکترولیتی منع مصرف دارد.
در صورت بروز عوارضی مثل سرگیجه، تپش قلب، سنکوپ و یا تشنج باید مصرف دارو قطع شود.
ترفنادین در کودکان زیر 12 سال، مبتلایان به پورفیری، آسم و COPD باید با احتیاط تجویز شود.
مصرف در بارداری و شیردهی :
در گروه C حاملگی قرار دارد. در دوران شیردهی نباید استفاده شود.
تداخلات مهم :
اریترومایسین، کلاریترومایسین، کتوکونازول، ایتراکونازول، فلوکونازول و فلوواکسامین درصورت مصرف همزمان با ترفنادین با تداخل در متابولیسم آن باعث تجمع ترفنادین می شود و نباید تجویز شوند.
مصرف همزمان ترفنادین و فلوکستین باعث اختلال عملکرد قلب می شود.
مصرف همزمان ضد افسردگی های سه حلقه ای، آنتی آریتمی ها (بتابلوکرها، دیگوکسین و وراپامیل) کینین،سیساپراید و دیورتیکها (به غیر از تریامترن H) ممنوعیت دارد.
عوارض جانبی :
مهمترین عارضه ترفنادین آریتمی قلبی است که در دوزهای بالا مشاهده می شود.
توصیه ها :
در صورت بروز تاکیکاردی، آریتمی قلبی، تپش قلب و تشنج بلافاصله مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
از مصرف همزمان داروهای کاهنده پتاسیم خون خودداری شود.
شرایط نگهداری :
در ظروف در بسته و دور از نور نگهداری شود.
دیفن هیدرامین Diphenhydramine HCL
اشکال دارویی Elixir: 12.5mg/5ml
℞ موارد و مقدار مصرف :
درمان علامتی واکنشهای حساسیتی و کنترل تهوع، استفراغ و سرگیجه
بزرگسالان: mg50-25 هر 4 تا 8 ساعت تجویز می شود.
کودکان (با وزن بیشتر ازkg10): mg25-5/12 سه یا چهاربار در روز و یاmg/kg 5 در روز تجویز میشود. حداکثر دوز روزانه mg300 است.
بیماری حرکت
بزرگسالان: اولین دوز به مقدار mg25 باید 30 دقیقه قبل از حرکت مصرف شود و در طول مدت حرکت هم همان دوز قبل از هر وعده غذایی و قبل از خواب توصیه می شود.
خواب آور
بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال: mg50 هنگام خواب شب تجویز می شود.
ضد سرفه
بزرگسالان: mg25(ml10) هر 4 ساعت تجویز می شود. نباید از mg100 در 24 ساعت بیشتر گردد.
کودکان: 6 تا 12 سال mg5/12(ml5) هر 4 ساعت تجویز می شود و از mg50 در 24 ساعت نباید بیشتر شود، 2 تا 6 سالmg 25/6 (ml5/2) هر 4 ساعت و حداکثر mg25 در 24 ساعت تجویز می گردد.
موارد منع مصرف و احتیاط :
در نوزادان تازه متولد شده و یا ناقص، مادران شیرده، گلوکوم با زاویه بسته، زخم گوارشی تنگ کننده مجرا، هیپرتروفی پروستات، حمله آسم، انسداد گردن مثانه، انسداد پیلور و دوازدهه و ناراحتی های دستگاه تنفسی تحتاتی نباید مصرف شود. در بیماران مستعد برای احتباس ادرار، سابقه آسم، افزایش فشار داخل چشم، هیپرتیروئیدیسم، بیماریهای قلبی- عروقی یا زیادی فشار خون بااحتیاط تجویز شود.
در کودکان زیر 2 سال با احتیاط زیاد تجویز شود و بهتر است پرهیز شود.
دیفن هیدرامین در بیماران مبتلا به پورفیری منع مصرف دارد و به عنوان خواب آور برای کودکان زیر 12 سال توصیه نمی گردد.
مصرف در بارداری و شیردهی :
در گروه B حاملگی قرار دارد. در سه ماهه سوم حاملگی نباید تجویز شود. این دارو در شیر مادر ترشح می شود و در دوران شیردهی نباید تجویز شود.
تداخلات مهم :
داروهای مهار کننده MAO اثر آنتی هیستامین از جمله (دیفن هیدرامین) را تحت تاثیر قرار می دهند.
الکل، باربیتوراتها، خواب آورها، ضد اضطرابها و سایر تضعیف کننده های باعث تشدید اثرات خواب آوری این دارو می شود.
مصرف همزمان با داروهای آنتی کولینرژیک نظیر آتروپین و ضد افسردگیهای سه حلقه ای باعث تشدید اثرات آنتی موسکارینی این دارو می گردد.
عوارض جانبی :
شایع ترین: خواب آلودگی، گیجی، سردرد، اختلال در هماهنگی عضلات، خشکی دهان، غلیظ شدن ترشحات تنفسی، تاری دید، احتباس ادرار، یبوست و اختلالات گوارشی.
توصیه ها :
برای بهبود عوارض گوارشی دارو می توان آنرا همراه غذا مصرف کرد.
مصرف همزمان آنتی هیستامین ها با داروهای مهار کننده MAO ممنوعیت دارد.
خواب آلودگی ناشی از دارو با ادامه مصرف آن کاهش می یابد.
در صورت بروز خواب آلودگی بیمار باید در حین مصرف دارو از رانندگی و انجام کارهای حساس بپرهیزد.
شرایط نگهداری :
در ظروف در بسته و در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود.